Wielkanoc obfituje w zwyczaje ludowe i tradycje, z których cześć wciąż jest kultywowana, a cześć z nich zanika. Do ciągle obchodzonych należy zanoszenie palemek do kościoła na święcenie, malowanie pisanek, święcenie pokarmów i oblewanie się wodą w Śmingusa-Dyngusa. Niektóre tradycje i obrzędy przetrwały do dziś w zmienionej formie. Czym jest wybijanie żuru, chodzenie z Gaikiem, czy też kurek dyngusowy i dziady śmigusne można dowiedzieć się odwiedzając nasza najnowszą wystawę.

Zwyczaje i tradycje jakie znamy związane są z regionem, w którym się wychowaliśmy lub obecnie zamieszkujemy. W wielu regionach Polski są one nadal kultywowane, choć już w zmienionej formie. Świętowanie Wielkanocy rozpoczyna Niedziela Palmowa obchodzona tydzień przed Wielką Niedzielą. W rodzimej tradycji ludowej nieprzypadkowo palmy robione są z kwitnących wierzbowych gałązek tzw. bazi, bowiem uchodziły one za symbol płodności, sił witalnych i zdrowia. Jednak na ziemiach etnicznie polskich i należących niegdyś do naszego państwa występowały jeszcze inne rodzaje palm. Pierwszy z nich to palmy kurpiowskie, 2 nawet 3 metrowe konstrukcje zdobione na niemal całej długości bibułkowymi kwiatami, drugie to podhalańskie równie wysokie, zwieńczane wielkim bukietem z bazi, bukszpanu, sztucznych kwiatów i wstążek oraz mniejsze, wileńskie wykonywane z suszonych kwiatów i traw.

Kolejną tradycją jest zdobienie jajek, które jako główny atrybut Wielkanocy – jest uniwersalnym symbolem ciągłości życia, wyraża ideę nieskończonego, choć cyklicznego trwania. Te konotacje doskonale wpisują się w teologiczny wymiar świąt wielkanocnych – zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. W zależności od regionu pisanki zdobiono w różny sposób, wykorzystując wosk (technika batikowa), oklejając włóczką lub kawałkami materiału, albo wydrapaniem wzoru na wcześniej zabarwionym jajku. Wśród pisanek prezentowanych na wystawie można zobaczyć dziewiętnastowieczne pisanki z Lubelszczyzny, Polesia i Wołynia oraz huculskich z okresu międzywojennego.

Inne obrzędy związane z Wielkanocą odnoszą się do kilku dni przed - wybijanie żuru, czy też z drugim dniem świąt - Kurek dyngusowu i Dziady śmigusne.

Wystawę uzupełniają rzeźby i obrazy ludowych artystów. Motywy związane z męką, śmiercią i zmartwychwstaniem Jezusa Chrystusa są popularne nie tylko w tzw. sztuce wysokiej, ale także w twórczości dawnych artystów ludowych i i współczesnych amatorów związanych ze środowiskiem wiejskim. Twórcy ci podejmowali i podejmują tę taktykę główne w rzeźbie, ale występuje ona także w malarstwie.

_____________________________________________________________________________

wystawa czasowa | czas trwania: 12 marca - 12 maja 2018

wernisaż: 21 marca 2018 / czwartek, godz. 14.00