Dawne fotografie artystyczne utrwalone na kruchym papierze przyciągają uwagę dzisiejszego odbiorcy, posługującego się przecież już cyfrowymi nośnikami. Co powoduje, że pomimo upływu ponad stu lat obrazy te nadal pozostają czymś więcej niż tylko odbiciem minionej rzeczywistości? Dlaczego tak jest możemy się przekonać na wystawie prezentującej dwór w Krzykosach uwieczniony na fotografiach Zygmunta Grudzińskiego. Ekspozycja jest czynna w kolskim Muzeum Technik Ceramicznych od 20 października 2023 r. do 31 stycznia 2024 r. Kuratorem wystawy jest Robert Andre.

Więcej …

Samorządowa Instytucja Kultury
Miasta Koło

Jesteś tutaj:
Zabytki Koła Kościół i Klasztor Ojców Bernardynów

Kościół i Klasztor Ojców Bernardynów

KlasztorBracia franciszkanie obserwanci od św. Bernardyna ze Sieny, znakomitego włoskiego kaznodziei z XV wieku – zwani w Polsce bernardynami, odłączyli się w latach 50. XV wieku od zakonu franciszkanów. Skutkiem tego było powstanie nowego zgromadzenia.

Bracia obserwanci zjawiają się w Polsce w roku 1453 w osobie uduchowionego kaznodziei Jana Kapistrana, przybywającego na zaproszenie króla Kazimierza Jagiellończyka i biskupa Zbigniewa Oleśnickiego. Zrobił on niemałe wrażenie na królu i mieszkańcach Krakowa, głównie swoimi pięknymi kazaniami. W ten sposób utorował drogę obserwantom na polską ziemię. Jeszcze w tym samym roku ufundowano w Krakowie pierwszy konwent z kościołem pod wezwaniem św. Bernardyna. Wspaniałe, można rzec porywające, wystąpienia Kapistrana przyczyniały się również do wzrostu liczby powołań zakonnych. Już w następnym roku dzięki staraniom ks. Anny sochaczewskiej, powstaje konwent w Warszawie. W 1455 rozpoczynają działalność konwenty wielkopolskie: Kościan, Wschowa i Poznań. W roku 1465 lub 1466 bernardyni przybywają do Kalisza. W 1467 mamy już w Polsce 12 klasztorów Franciszkanów obserwantów (Kraków, Warszawa, Poznań, Kościan, Wschowa, Kobylin, Tarnów, Lublin, Lwów, Przeworsk, Kalisz, Koło).

Inicjatorem sprowadzenia Zakonu Franciszkanów Obserwantów do Koła był Jan Hińcza z Rogowa, podskarbi królewski i starosta kolski. Głównym zadaniem zakonu było – wedle reguły zakonnej: duszpasterstwo i kaznodziejstwo.

2 lipca 1466 r. papież Paweł II wydał bullę fundacyjną kolskiego konwentu. Pierwotny kościół gotycki obecnie nie istnieje i wtopiony jest w mury klasztoru. Był szerokości, prawdopodobnie 8,5 m. Z przekazu “Kroniki Klasztornej” wiemy, że był niewielki z powodu umiłowania ubóstwa przez zakon oraz ograniczonej przestrzeni na której był budowany. Był to kościół orientowany, jednonawowy. Zbudowano go w dolnych partiach z ciosów kamiennych i cegły w układzie gotyckim.

Klasztor

Podobnie użyto ciosów kamiennych (dolne partie murów) do wzniesienia klasztoru. W jego zewnętrznej ścianie widoczne są pozostałości okien.

Klasztor

Pierwotnie kościół był pod wezwaniem św. Franciszka i Bernardyna, a nie Najświętszej Maryi Panny, jakim cieszy się obecnie.

Po licznych, przez stulecia, zniszczeniach, w tym spowodowanymi wylewami Warty, budynek klasztoru odbudowano w latach 1754 – 1765. W tym czasie kościół gotycki rozebrano i pobudowano (w latach 1773 – 1783) nowy, trzynawowy, usytuowany na linii północ-południe nadając mu styl późnobarokowy.

Klasztor tworzą budynki dwukondygnacyjne, zbudowane na planie zbliżonym do kwadratu z wirydarzem pośrodku, przylegające do wieży kościoła od strony północno-wschodniej. Między nawą kościoła a wschodnim skrzydłem klasztoru wydzielony jest zamknięty dziedziniec. Naroża południowe opinają szkarpy, a skrzydło wschodnie pojedyncze, prostopadłe do murów. Skrzydło zachodnie jest częściowo podpiwniczone. Obie kondygnacje, od strony dziedzińca, obiega korytarz nakryty sklepieniem kolebkowo-krzyżowym, natomiast pomieszczenia kolebkowym z lunetami, w niektórych z geometryczną dekoracją stiukową. Wejście do pomieszczeń mieszkalnych prowadzi od strony północnej, zaś gospodarcze od strony południowej. Budynki pokrywa dach dwuspadowy.

Obecny kościół zbudowany w stylu barokowym nosi wszystkie cechy tego stylu architektonicznego. Fasady i wnętrze cechuje bogactwo elementów dekoracyjnych. Typowymi są schody zewnętrzne i tarasy. Dynamizm baroku polega na stosowaniu czasem nieregularnych kształtów brył budowli zamiast prostokątnych, odznaczających się spokojem układów renesansowych. Fasada charakteryzuje się wyraźnie zaznaczonymi tendencjami do wydobywania płynności i wypukłości z płaszczyzn. Barok wprowadza na prostych dotąd ścianach powierzchnie skośne, łukowe i sfalowane. Obrys zewnętrzny budynku, a w ślad za nim cala fasada, ożywia się i nabiera jakby ruchliwości i charakteru rzeźbiarskiego. Okna i portale barokowe otrzymują bardzo silne obramowanie. Występuje bardzo bogata ornamentyka elewacji zewnętrznych. Bardzo wyraziste gzymsy. Charakterystyczne okrągłe kształty szczytów. Wieże wysunięte przed lico fasady, ujęte w pilastry w narożach.

Piękne rokokowe wyposażenie kościoła, w większości, pochodzi z ostatniej ćwierci XVIII w. Z dawnej świątyni zachowały się: płyta nagrobna Stanisława Ruszkowskiego (zm. 1597), kamienna kropielnica (XVI w.) oraz nagrobek Bartłomieja Wilczyńskiego (zm. 1591).

Do dziś podziwiać możemy również podziemia kościoła klasztornego, które były nekropolią dla zakonników i dobrodziejów konwentu.

Copyright © Muzeum Technik Ceramicznych w Kole 2024

Template by Joomla Themes & Copywriter.